Günümüzde enerji sektörü, çevre dostu ve sürdürülebilir enerjiye yönelik büyük bir ilgi görmektedir. Bu kapsamda güneş enerjisi, özellikle Yüzer GES (yüzer güneş enerjisi sistemleri), dünya genelinde hızla büyüyen bir pazar haline gelmiştir. Bu yazıda, pazarın son trendleri, büyüme projeksiyonları, ana oyuncuları ve Türkiye pazarı hakkında kapsamlı bir inceleme sunacağım.
Pazar Trendleri
Bir dizi faktörün etkisiyle hızla büyümektedir. Bunlar arasında küresel ısınma, artan enerji talebi, arazi kısıtlılığı ve su kaynaklarının korunması gibi etmenler bulunmaktadır. 2020 yılında küresel Yüzer GES pazarının 1,3 milyar ABD doları olduğu ve 2027 yılına kadar yıllık %22,9’luk bir bileşik büyüme oranıyla 5,6 milyar ABD dolarına ulaşması tahmin edilmektedir.
Yüzer GES pazarının büyümesini destekleyen ana itici güçler arasında şunlar sayılabilir:
- Yenilenebilir Enerji Teşviki: Birçok ülke, yenilenebilir enerjiye geçişi teşvik etmek için çeşitli teşvikler ve destek mekanizmaları sunmaktadır.
- Kolay Bağlantı: Yüzer GES sistemlerinin elektrik şebekesine kolayca bağlanabilmesi, çekici bir özellik sunar.
- Su Tasarrufu: Yüzer GES sistemleri su buharlaşmasını azaltarak su tasarrufu sağlar ve su sıcaklığını düşürerek alg oluşumunu önler.
Bu pazarın büyümesini engelleyen bazı zorluklar da vardır:
- Yüksek Maliyetler: Kurulum ve bakım maliyetleri yüksek olabilir.
- Çevresel Etkiler: Yüzer GES sistemlerinin su kalitesi ve çevresel etkilere olan olası etkileri dikkate alınmalıdır.
- Düzenlemeler: Yasal ve düzenleyici çerçeveler, Yüzer GES projelerinin gelişimini etkileyebilir.
En çok talep gördüğü uygulama alanları arasında hidroelektrik santrallerin rezervuarları, endüstriyel havuzlar, tarımsal sulama havuzları, içme suyu havuzları ve balık çiftlikleri bulunmaktadır. Bu alanlarda Yüzer GES kullanımı hem elektrik üretimi hem de su yönetimi açısından avantajlar sağlamaktadır.
Büyüme Projeksiyonları
Küresel Yüzer GES pazarının 2020-2027 döneminde yıllık %22,9’luk bir bileşik büyüme oranıyla 5,6 milyar ABD dolarına ulaşması beklenmektedir. Bu büyümeye katkıda bulunan faktörler arasında yenilenebilir enerji hedeflerinin artması, elektrifikasyon oranının yükselmesi, su kaynaklarının korunmasının öneminin artması ve teknolojik gelişmeler sayılabilir.
Asya-Pasifik bölgesi, küresel Yüzer GES pazarının büyümesinde öncü bir rol oynamaktadır. Bu bölgede Yüzer GES pazarının 2020-2027 döneminde yıllık %25,6’lık bir bileşik büyüme oranıyla 2,9 milyar ABD dolarına ulaşması öngörülmektedir. Bu bölgede Çin, Japonya, Hindistan ve Güney Kore gibi ülkeler Yüzer GES kurulumunda lider konumdadır.
Avrupa, Kuzey Amerika ve Latin Amerika gibi diğer bölgelerde de Yüzer GES pazarının büyüme potansiyeli yüksektir. Bu bölgelerde yenilenebilir enerjiye geçişin hızlanması, su kaynaklarının korunmasının öncelik haline gelmesi, elektrik şebekesine bağlanmanın kolaylığı ve teknolojik gelişmeler büyümeyi desteklemektedir.
Yüzer Ges Ana Oyuncular
Küresel pazarda faaliyet gösteren ana oyuncular arasında şunlar bulunmaktadır:
- Ciel & Terre International: Fransa merkezli bir şirket olan Ciel & Terre International, yüzer güneş enerjisi sistemleri tasarlamakta, üretmekte ve kurmaktadır. Şirketin patentli Hydrelio yüzer güneş enerjisi sistemi birçok ülkede kullanılmaktadır.
- Sungrow Power Supply Co., Ltd.: Çin merkezli bir şirket olan Sungrow, güneş enerjisi invertörleri, depolama sistemleri ve yüzer güneş enerjisi sistemleri üretmektedir. Şirket, yüzer güneş enerjisi sistemlerinin tasarımı, üretimi ve kurulumunda lider bir konumdadır.
- Sharp Corporation: Japonya merkezli Sharp Corporation, güneş enerjisi alanına girmiş ve dünyanın ilk yüzer güneş enerjisi santralini kurmuştur. Şirket, yüksek verimli ve dayanıklı güneş panelleri ve yüzer güneş enerjisi sistemleri sunmaktadır.
- BayWa r.e.: Almanya merkezli BayWa r.e., yenilenebilir enerji çözümleri sunmaktadır. Şirket, yüzer güneş enerjisi sistemlerinin tasarımı, kurulumu ve işletilmesi konusunda uzmanlaşmıştır.
Bu firmaların bir çoğu halka açık olarak borsalarda işlem görmekte, dilerseniz global Interactive Brokers üzerinden şirketlere ortak olabilirsiniz.
Türkiye Pazarı ve Faaliyet Gösteren Şirketler
Türkiye, Yüzer GES teknolojisi için büyük bir potansiyele sahiptir. Ülkenin baraj gölleri, sulama kanalları ve kıyı şeridi, Yüzer GES kurulumu için uygun alanlar sunmaktadır. Türkiye, Yüzer GES teknolojisini geliştirmek ve yaygınlaştırmak için çeşitli adımlar atmıştır.
Türkiye’nin Yüzer GES pazarında faaliyet gösteren bazı şirketler şunlardır:
- TYT (Temiz Yaratıcı Teknolojiler): TYT, Türkiye’nin ilk Yüzer GES’ini 2014 yılında Mersin’in Mut ilçesinde bulunan Azmak 2 Hidroelektrik Santrali rezervuarına kurmuştur. Proje, dünyanın hidroelektrik santral rezervuarına kurulan ilk Yüzer GES’i olma özelliğini taşımaktadır.
- İSKİ ve İstanbul Enerji AŞ: İstanbul Büyükçekmece Gölü’nde Türkiye’nin en büyük Yüzer GES’i 2017 yılında İSKİ ve İstanbul Enerji AŞ işbirliği ile hayata geçirilmiştir.
- Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK): EPDK, 2019 yılında Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları (YEKA) kapsamında Türkiye’de Yüzer GES ihaleleri düzenlemiştir. Bu ihaleler, toplam 1000 MW’lık Yüzer GES kurulumu için 81 ildeki baraj gölleri belirlemiştir.
- YEO Teknoloji: YEO Teknoloji, Marinenergy markasıyla Türkiye’de ve dünyada Yüzer GES projeleri geliştirmektedir. Şirket, yerli malzeme ve bileşenler kullanarak yerli üretimi desteklemektedir.
- Kontrolmatik Teknoloji: Kontrolmatik Teknoloji, Türkiye’de Yüzer GES teknolojisi üzerine Ar-Ge çalışmaları yapmakta ve yerli üretim için çaba harcamaktadır.
Türkiye, Yüzer GES teknolojisinin geliştirilmesi ve benimsenmesi konusunda önemli adımlar atmıştır ve bu alandaki büyüme potansiyelini değerlendirmektedir. Zengin su kaynakları, teşvik mekanizmaları ve yerli üretim çalışmaları, Türkiye’nin bu alandaki liderlik hedeflerini desteklemektedir. Bahsi geçen şirketler ve markalar birer örnektir, kesinlikle yatırım tavsiyesi içermez.
