Albert Einstein kadar zeki ve dahi biri bie bileşik faizi yeryüzündeki en büyük güçten biri ve dünyanın 8. harikası olarak adlandırdıysa, bunun yaşamlarımızdaki etkileri, özellikle hayatımızın finansal yönü önemli olmalıdır. Peki nedir bileşik faizi bu kadar önemli yapan?
APY vs APR
Bileşik faizin etkisini anlamak ve mali durumumuzu nasıl etkilediğini anlamak için APR ile APY arasındaki farka bakmanız yeterlidir.
APR, yıllık yüzde oranıdır ve APY, yıllık getiri yüzdesidir ve çoğu insan, bankalarla iş yapıyorlarsa, kredi kartları kullanıyorsa veya kripto piyasada de-fi araçlarını kullanıyorsa şartların farkındadır. Öncelikle söylemeliyimki bu yazıda paramızın mevduat şeklinde kullanımı için nasıl çalıştığını ve kredi kartlarımızda bir borç alırsak veya de-fi’de bir bakiye çalıştırırsak bunun bize nasıl kar/zarar verebileceğini göstermek için bu iki terim arasındaki farkları vurgulayacaktır.
En basit ifadeyle bileşik faiz, önceki faizden de faiz kazanmak anlamına gelir. Tavşanın suyunun suyu.
Apy-Apr Örneği
Bir tasarruf bankası hesabına 10000 lira yatırdıysanız ve banka %5’lik bir APR verirse ve banka yıllık olarak faizi hesaplarsa, sizin durumunuzda 500 lira olan %5 faiz kazanırsınız.
Banka faizi aylık olarak hesaplarsa, ilk ay için %5 kazanırsınız ve ardından anapara artı ilk ay için kazandığınız faiz vb. Yıl sonunda APY olarak 500 lira yerine 512 lira alacaksınız. Bu şekilde daha hoş görünüyor, değil mi?
Şimdi borçlu olduğunuz bir durumu düşünün. Bir banka kredi kartında %12 APR talep ederse ve aylık faizi hesaplarsa, APR’sinden oldukça yüksek olan %12,68 APY ile borçlandırılırsınız/ücretlendirilirsiniz. Bu nedenle bankalar, müşterilerin APR ile APY arasındaki farkı bilmesini istemezler. Oyunu bilenler APR’yi belirtilen faiz oranı olarak değerlendirir ve APY’yi efektif faiz oranı olarak adlandırır. Bu nedenle, banka veya kredi kartı şirketi sizi piyasadaki en düşük APR ile cezbetmeye çalışıyorsa APR ile APY arasındaki farkı hesaplamak gerekir.
Dolayısıyla, ister konut kredisi almak için etrafa bakın, ister bir bankaya yatırım yapmak isteyin, isterse bir de-fi protokolde stabil paranızı veya coininizi stake edin, likidite poola bırakın bankanın/de-fi protokolün faiz hesaplama politikasının farkında olmak her zaman mantıklı olacaktır.
Her zaman APR’den alıntı yapacaklar ve asla efektif faiz oranını açıklamaya çalışmayacaklar. Ancak bilge ve uyanık bir müşteri/yatırımcı olarak APR ve APY arasındaki farkın farkında olmak sizin menfaatinize olacaktır. Sonuçta tehlikede olan, zor kazanılan paranızdır.
Ek olarak de-fi protokollerde stabil coinlerinde bu olmasada stabil olmayan coin ve tokenlarda APY ve APR’ye dikkat edilmedilir. Çünkü yüksek apy-apr oranı enflasyonist etki ederek para olan coinin değerinin süşmesine sebep olabilir. Yani para kazanıyorum derken eldeki değerden olabilirsiniz. Bunu daha iyi anlayabilmek için DeFi’deki Tehlike: Impermanent Loss yazımı okuyun.
Özet
APR, krediyi güvence altına almaya çalışırken bankaların belirttikleri Yıllık Yüzde Oranıdır. Size söylemedikleri şey, efektif faiz oranı olan Yıllık Yüzde Getiri olan bir APY’ye sahip olmalarıdır. Banka faizi aylık olarak hesaplarsa, faiz oranının bileşik olması nedeniyle belirtilen APR’den önemli ölçüde daha yüksek bir ödeme yapıyor olabilirsiniz.
