Wrrapped token da ne diyebilirsiniz. Bitcoin‘nin Ethereum üzerinde kullanılamıyor olması sizi de rahatsız ediyor mu? Belirli bir blockchain üzerinde yer alan coinleri diğer blockchainlere transfer etmek mümkün değildir. Ama wrapped tokenlar bu sınırlamayı aşmak için bir yol sunar. Bunu, belirli bir blockchain üzerinde çıkarılmamış varlıkların bu zincir üzerinde kullanılmasına imkan tanıyarak başarır.
Wrapped token nedir?
Wrapped token (Sarılmış token), başka bir kripto paranın tokenlaştırılmış bir versiyonudur. Temsil ettiği varlığın değerine endekslidir ve istenildiği zaman bu değer üzerinden bozdurulabilir. Dahası bu tokenlar çoğu zaman, üzerinde çıkarıldığı yerel blockchainin dışında yer alan bir varlığı temsil eder.
Bir wrapped tokenı, değerini başka bir varlıktan alması bakımından sabit coinlere benzer şekilde düşünebilirsiniz. Sabit coinlerin değeri genellikle bir itibari para birimine endekslidir. Wrapped tokenların değeri ise başka bir blockchainin üzerinde çıkarılmış bir varlığa endekslenmiştir.
Blockchainler birbirlerinden ayrı sistemler olduğu için farklı blockchainler arasında bilgi transferi yapmanın etkili bir yolu yoktur. Diğer yandan wrapped tokenlar, farklı blockchainlerin birlikte çalışabilirliğini artırır – en temelde, dayanak tokenlar zincirler arası hareket edebilir hale gelir.
Standart bir kullanıcıysanız, wrapped token oluşturma süreçleriyle uğraşmak zorunda olmadığınızı belirtmek de önemlidir. Bu wrapped tokenları diğer herhangi bir kripto para gibi alıp satabilirsiniz. Örneğin, Binance’teki WBTC/BTC piyasasında işlem yapabilirsiniz.
Wrapped tokenlar nasıl çalışır?
Bitcoin’in Ethereum üzerinde tokanlaştırılmış versiyonu olan Wrapped Bitcoin (WBTC) örneğinden ilerleyelim. WBTC, bir ERC-20 tokenıdır ve Bitcoin’in değerine bire bir endeksli olması sayesinde Ethereum ağı üzerinde BTC’yi kullanabilmenize imkan tanır.
Wrapped tokenlar genellikle bir emanetçinin bulunmasını gerektirir. Emanetçi, varlıktan endekslenen miktar kadarını tutan bir birimdir. Bu emanetçi bir satıcı, çoklu imza cüzdanı, DAO ya da akıllı sözleşme olabilir. WBTC örneğinde emanetçinin çıkarılan her 1 WBTC için 1 BTC tutması gereklidir. Bu rezervin ispatı zincir üzerinde yer alır.
Peki bu wrapping (sarma) süreci nasıl işler? Satıcı, wrapped token yaratması için emanetçiye BTC gönderir. Daha sonra emanetçi, gönderilen BTC miktarı kadar WBTC’yi Ethereum üzerinde çıkarır. WBTC’nin tekrar BTC’ye dönüştürülmesi gerektiğinde satıcı emanetçiden bir yakım talebinde bulunur ve rezervdeki BTC’ler serbest bırakılır. Emanetçiyi, sarma işlemini gerçekleştiren ve geri alan birim olarak düşünebilirsiniz. WBTC örneğinde, emanetçi ve satıcıların eklenmesi ve çıkarılması bir DAO tarafından gerçekleştirilir.
Topluluğun bazı üyeleri Tether’i (USDT) bir wrapped token olarak değerlendirse de aslında bu tam olarak doğru değildir. USDT genellikle USD ile bire bir işlem görse de Tether, dolaşımdaki her bir USDT için tam olarak denk miktarda USD’yi rezervinde fiziksel olarak tutmaz. Bunun yerine bu rezerv, nakit ve diğer gerçek dünya nakit denkleri, varlıklar ve kredi alacaklarından oluşur. Fakat altta yatan fikir çok benzerdir. Her bir USDT tokenı, itibari para USD’nin bir tür sarılmış versiyonu olarak hareket eder.
Ethereum’daki wrapped tokenlar
Ethereum‘daki wrapped tokenlar, diğer blockchainlerin ERC-20 standardıyla uyumlu hale getirilmiş tokenlarıdır. Bu da Ethereum üzerinde çıkarılmamış varlıkları bu zincir üzerinde kullanabileceğiniz anlamına gelir. Tahmin edebileceğiniz gibi Ethereum üzerinde tokenları sarmak ve orijinal hallerine geri döndürmek için gas ödenmesi gereklidir.
Bu tokenlarla farklı birçok uygulama yapılabilir. Bu konu hakkında daha fazla bilgiye tokenlaştırılmış Bitcoin makalemizden ulaşabilirsiniz.
Ethereum’daki wrapped tokenlar arasından ilginç bir örnek Wrapped Ether’dir (WETH). Kısa bir hatırlatma yapmamız gerekirse, Ethereum ağındaki işlemler için ETH (ether) ödenmesi gereklidir. ERC-20 ise Ethereum üzerinde token çıkarmaya yönelik bir teknik standarttır. Örneğin, Basic Attention Token (BAT) ve OmiseGO (OMG) ERC-20 tokenlarıdır.
Fakat ETH, ERC-20 standardından önce geliştirildiği için bu standartla uyumlu değildir. Birçok DApp’in ether ve bir ERC-20 tokenı arasında çevrim yapması gerektiğinden bu uyumsuzluk sorun teşkil eder. İşte bu yüzden de wrapped ether (WETH) yaratılmıştır. WETH, etherin ERC-20 standardıyla uyumlu olacak şekilde sarılmış bir halidir. Yani aslında etherin Ethereum üzerinde tokenlaştırılmış bir versiyonudur!