Gerçek kişiler tarafından ticari faaliyetlerden kazanılan gelirler işin niteliğine göre gerçek ya da tabi tutulmaktadır. İlgili kişilerin vergilendirme sisteminden muaf tutulması için esnaf muafiyeti şartlarına uyması gerekmektedir. Peki, esnaf muafiyeti nedir? Kimler bu tanıma uymaktadır?
Bir esnafın vergiden muaf olacak şekilde elde ettiği kazançları üzerinden vergilendirilmemesi durumudur. Bunun için ticari faaliyetlerinin kapsamının Gelir Vergisi Kanunu’nun 9.maddesindeki şartları sağlaması gerekir.
Esnaf Muafiyeti Tanımına Kimler Uymaktadır?
Gelir Vergisi Kanunu’na göre esnaf muafiyetinden yararlanabilmek için öncelikli olarak belirlenen koşul işyeri açmadan ticari faaliyetleri gerçekleştirmektir. Bu öncelikli koşulun yanında istenilen diğer koşullar şu şekildedir:
- Motorlu taşıtları kullanmamak koşulu ile işyeri açmadan gezici olarak perakende ticaretle uğraşanlar,
- İşyeri açmadan gezici ya da doğrudan tüketiciye iş yapan kalaycı, lehimci, hallaç, musluk tamircisi, ayakkabı tamircisi, kundura boyacısı, çilingir, nalbant, berber, çamaşır yıkayıcısı, hamal, odun -kömür kırıcısı, fotoğrafçı vb. küçük sanat erbapları,
- Köylerde gezici olarak sanat işleri yapanlar ile aynı yerlerde aynı işleri, işyeri açmak amacıyla yapanlar,
- Göl, nehir, su geçitleri ve denizlerde 50 rüsum dahil tonilatoya kadar makinesiz ya da motorsuz nakil araçları işletenler, hayvan ya da hayvan aracıyla nakliyecilik yapanlar,
- Ziraat işlerinde kullanılan araba, motor, traktör, hayvan vb. vasıtalar ya da sandallar ile nakliyeciliği alışılmış hale getirmeden bazı zamanlarda ücret karşılığı insan ve eşya taşıyan çiftçiler,
- Ev içerisinde kullanılan dikiş-nakış, mutfak robotu ve ürün gibi aletler dışında muharrik kuvvet kullanmamak, ev halkı dışında bir işçi alımı yapmamak koşulu ile evde imali gerçekleşen; kilim, örtü, çorap, çarşaf, halı, dantel, turistik eşya, sepet, örgü, süpürge, erişte, tarhana, boncuk işleme vb. el işlerini işyeri açmadan satışını yapanlar,
- Ticari işletme atıklarını alışılmış olarak ya da belirli aralıklarla satın alanlar hariç, işyeri açmadan kendi adına özel olarak her türlü hurda maddeyi toplayarak ya da satın alarak malların ticaretini yapanlar ya da onları tekrar işleyerek satışını yapanlar,
- Kendi üretimlerini satanlara özel olmak üzere el dokuma işleri, çini-çömlek yapımı, kaşıkçılık, bastonculuk, bakır işlemeciliği, yorgancılık, keçecilik, yazmacılık vb. geleneksel ve kültürel sanat değeri olan ve kaybolmalarına az kalan meslek kollarında faaliyet gösterenler,
- İşyeri açmadan gezici şekilde milli piyango bileti satanlar ile Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun’a göre tüzel ve gerçek kişilerin ürün ve mallarını iş akdine bağlı kalmaksızın kapı kapı tüketiciye ürün satışı yapanlar gelir vergisinden muaf tutulmaktadır.
Esnaf Muafiyetinden Kimler Faydalanamaz?
Ticari, zirai ya da mesleki kazanç dolayısıyla gerçek usulde gelir vergisine bağlı olanlar ve gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerine bağlı olarak iş yapanlar esnaf muafiyetinden faydalanamazlar. Kamu kurum ve kuruluşlarınca organize edilen yerlerde geçici bir süreliğine satış yapanlar esnaf muafiyetinden yararlanabilir. Fakat, ürünlerine pazar takibi yapılması sureti ile sürekli satış yapanlar esnaf muafiyetinden faydalanamazlar.
Tüm bunlara ek olarak, bir ürünün internet üzerinden satışa sunulması esnaf muafiyetine engel olmamaktadır. Ayrıca, internet satışlarından elde edilen gelirin yıllık 12 brüt asgari ücretin altında olması durumunda yine bu muaflıktan faydalanılabilir. Rehberin orijinal halineden buradan ulaşabilirsiniz.