Ethereum gas fee bir çoğunuzun korkulu rüyası olabilir. Özellikle yeni öğrenen insanların ethereum ağından kaçmasını sağlasada aslında Ethereum ağı ve piyasası için çok değerli bir sistem. Gelin inceleyelim…
Blockchain’deki madencileri teşvik etmek ve kötü niyetli kişilerin sonsuz işlem göndererek ağı sıkıştırması önlemek için protokoller, kullanıcıların ağda işlem yaparken ödemek zorunda oldukları küçük bir ücret temin eder. Ethereum protokolü de farklı değildir, kullanıcıların ETH’yi bir cüzdandan diğerine gönderirken gas adı verilen bir işlem ücreti ödemeleri gerekir. Ethereum’da gas fee, tüm protokolün ekosistemini yönlendiren şeydir. Basit bir şekilde açıklarsak gas, ağ üzerinde belirli işlemleri gerçekleştirmek için harcanan çabayı ölçen bir birimdir.
Bu makalede “Gas” kavramına ve Ethereum ekosistemindeki önemine daha yakından bakılacaktır.
- Gas, Ethereum ağında bir eylemi gerçekleştirmek için gereken herhangi bir maliyeti ifade eder.
- Gas fiyatları, ETH’nin bir birimi olan Gwei’da belirtilir.
- Gas ücreti, madenciler tarafından ağdaki hesaplama güçlerinin arz ve talebine göre belirlenir.
Ethereum Gas Fee Nedir?
Ethereum Gas Fee, Ethereum Blockchain’inde bir işlem veya akıllı sözleşme yürütmek için gereken ücreti ifade eder. Ethereum Gas fee, ETH’nin gwei adı verilen küçük fraksiyonlarında temsil edilir. Ayrıca nanoeth olarak da adlandırılır ve Ethereum Sanal Makinesinin (EVM) kaynaklarının tahsis edilmesinde kullanılır, böylece işlemler ve akıllı sözleşmelerin yürütülmesi gibi eylemler merkeziyetsiz bir şekilde gerçekleşebilir. Ethereum Gas fee, ağ madencileri ve kullanıcılar arasındaki arz ve talep istatistiklerine göre belirlenir. Madenciler, gas fiyatının maliyeti karşılamadığını öngörürse bir işlemi reddedebilir.
Gas, Ethereum ağındaki hesaplama giderlerini gösteren bir değer katmanı sunar. Gas ücretlerinin ayrılması, yerel para biriminin (ETH) gerçek değerlemesi ile Ethereum Sanal Makinesi kullanımını hesaplama maliyeti arasında bir ayrım yaratır. Kullanıcılar, gas ücretlerini ödeyerek işlemleri işlemek ve doğrulamak için hesaplama enerjilerini kullanan ağ ve madencileri finanse eder. Gas limitleri, bir kullanıcının belirli bir işlem için harcamak istediği maksimum gas miktarını ifade eder. Daha yüksek bir gas limiti, bir işlemi gerçekleştirmek için daha fazla çalışma gerektiği anlamına gelir.
Ethereum Nasıl Çalışır?
Ethereum, 2021’de Londra Güncellemesi olarak adlandırılan ve Ethereum Gas feelerinin hesaplanma şeklini önemli ölçüde değiştiren önemli bir yükseltmeye gitti. Londra güncellemesi öncesi ve sonrası gas ücretlerine de bakıyor olacağız.
Londra Güncellemesinden Önce
Güncelleme öncesinde Ethereum Gas feeleri aşağıdaki şekilde hesaplanmıştır.
- A kişisi B kişisine 1 ETH göndermek istediğinde gas limiti 21.000 birim olarak ayarlanır ve gaz ücreti 200 Gwei çıkar.
- Toplam ücret şu şekilde hesaplanır: Gas birimleri (limit) x Birim başına gas fiyatı. Bu durumda hesaplarsak 21.000 x 200 = 4.200.000 gwei yani 0,0042 ETH’ye eşit olacaktır.
- İşlem tamamlandığında A Kişisi toplamda cüzdanından 1,0042 ETH göndermiş olur. B kişisi 1,0000 ETH alırken, madenci 0,0042 ETH almaktadır.
Londra Güncellemesinden Sonra
Londra güncellemesi, gas ücretlerini ağdaki kullanıcılar için daha öngörülebilir hâle getirmeyi ve kolaylaştırmayı amaçlıyordu. Güncelleme, yeni ETH token’ların çıkarılmasını dengeleyecek bir burning (yakım) mekanizması da getirdi. Güncelleme, blok alanında geçerli olan talebe göre hesaplanmış bir taban ücreti getirir. Taban ücret yakılır ve kullanıcıların her işlem için bir öncelikli bahşiş eklemeleri beklenir. Bahşiş ne kadar yüksek olursa, işlemlerinizin madenciler tarafından öncelik sırasına konma şansı da o kadar artar. Bahşiş, madencileri finanse eder ve çoğu cüzdanda bahşiş otomatik olarak ayarlanır.
Güncelleme sonrasında ETH gas fee aşağıdaki şekilde hesaplanmıştır.
- A kişisi, B kişisine 1 ETH göndermek istemektedir. Gas limiti, 100 gwei taban ücretle 21.000 birimdir. A kişisi ayrıca 10 gwei’lik bir öncelikli bahşiş verir.
- Buna göre formül Gas birimleri (limit) x (Taban ücret + bahşiş) olarak değişecektir. Bu durumda 21.000 x (100 + 10) = 2.310.000 gwei yani 0,00231 ETH olacaktır.
- İşlem tamamlandığında A Kişisi toplamda cüzdanından 1,00231 ETH göndermiş olur. B kişisi 1 ETH, madenci 0,00021 ETH alacakken 0,0021 ETH ise yakılacaktır.
Ortalama ETH Gas Fee
2021’de gas fiyatı 373,80 gwei’ye kadar yükselirken 15,80 gwei’ye kadar da düştü. 2022’nin Nisan ayında fiyat 474 gwei’ye kadar yükseldi ve bu yazı yayımlanırken 60 gwei civarlarındadır.
Gas Limiti Nedir?
ETH gas ücretleri söz konusu olduğunda standart sınır 21.000 birimdir. Gas limiti, bir kullanıcının tek bir işlemi tamamlamak için kullanabileceği maksimum gas miktarını ifade eder. Akıllı sözleşmelerin kullanımını içeren işlemler daha karmaşıktır. Bu işlemler önemli ölçüde daha fazla hesaplama gücü gerektirdiğinden, daha yüksek bir gas limitine ihtiyaç duyar. Yüksek bir gas ücreti belirlerken sorun yoktur çünkü Ethereum Sanal Makinesi kullanılmayanları iade eder. Ancak düşük bir gas limiti seçmek, işlemlerin reddedilmesine neden olabilir.
Örneğin; bir kullanıcı bir işlem için 40.000 birim ETH gas limiti koyarsa, EVM 21.000 birim kullanır ve kalan miktarı kullanıcıya iade eder. Aynı kullanıcı 10.000 birim atarsa, EVM bu birimi işlemi tamamlamaya çalışırken kullanacaktır. Fakat sonrasında kullanıcı tarafından konulan alt limit nedeniyle işlem tamamlanmayacak ve 10.000 ETH kaybedilecektir.
Ethereum Gas Fee, Ethereum ekosistemi için çok önemlidir ve Ethereum ekosisteminde meydana gelen her operasyona güç verir. Kullanıcılar, akıllı sözleşmeleri içeren karmaşık işlemleri yürütmek veya ağ üzerinden ETH veya ERC-20 token’ları göndermek için gas kullanabilir. Gas ücreti, ağ faaliyetine bağlı olarak değişir ve Londra güncellemesi, kullanıcılar için işlemleri daha uygun hale getirerek kullanıcı işlemlerini önceliklendirmek için kullanıcıların bahşiş eklemelerini sağlamıştır.
