Hisse senetlerinde bedelli ve bedelsiz sermaye artışı, yatırımcılar için önemli kavramlardır. Bu yazıda, bedelli sermaye artışının ne olduğunu, nasıl hesaplandığını ve bedelsiz sermaye artışı ile arasındaki farkları adım adım basit bir şekilde anlatacağız.
Bedelli Sermaye Artışı Nedir?
Bedelli sermaye artışı, bir şirketin sermayesini artırmak için mevcut hissedarlarından para toplaması işlemidir. Bu işlemde, şirket yeni hisse senetleri çıkarır ve bu hisse senetlerini hissedarlarına belirli bir bedel karşılığında sunar. Bu yöntem, şirketin faaliyetlerini genişletmek veya finansal yapısını güçlendirmek için tercih edilir.
Bedelli Sermaye Artışı Nasıl Hesaplanır?
Bedelli sermaye artışının hesaplanması için birkaç adım izlenir. Bu adımları daha iyi anlayabilmek için basit bir örnek üzerinden gidelim.
Örnek:
Farz edelim ki ABC A.Ş.’nin 1,000,000 adet hissesi var ve her bir hissenin değeri 10 TL. Şirket, sermayesini %50 artırmak istiyor ve bu artış için hisse başına 5 TL* bedel belirliyor. Yani yeni hesaplanan hisse hesabında ortaklara/hissedarlara şirket kasasına para eklemesi bekleniyor. Bunun için hesap sonucunda çıkan sayı kadar nakti yatırım hesabınızda boşta bekletmeniz gerekmektedir. Banka veya vadeli bir hesapta değil. Aracı kurum veya bankanızda yatırım hesabına bedelli tarihi öncesi o miktarı atıp işlemin otomatik tamamlanmasını beklemelisiniz.
(*Bu genelde hisse başı 1 TL bedel gerektirir. KAP’ta yayınlanan şirket duyurusu takip edilmeli.)
- Yeni Hisse Sayısı: İlk adım, çıkarılacak yeni hisse sayısını belirlemektir. Şirketin sermayesini %50 artırmak istediğini söyledik. Bu durumda, mevcut hisse sayısının %50’si kadar yeni hisse çıkarılacak:
Yeni Hisse Sayısı = Mevcut Hisse Sayısı × 0.50 = 1,000,000 × 0.50 = 500,000 - Yeni Sermaye: Yeni hisselerin satışından elde edilecek toplam bedeli hesaplamak için, yeni hisse sayısını ve belirlenen hisse bedelini çarparız:
Yeni Sermaye = Yeni Hisse Sayısı × Hisse Başı Bedel = 500,000 × 5 = 2,500,000 TL - Toplam Sermaye: Mevcut sermayeye yeni sermayeyi ekleyerek toplam sermayeyi buluruz:
Toplam Sermaye = Mevcut Sermaye + Yeni Sermaye = ( 1,000,000 × 10) + 2,500,000 = 10,000,000 + 2,500,000 = 12,500,000 TL - Yeni Hisse Fiyatı: Bedelli sermaye artışı sonrasında hisse fiyatı düşer. Yeni hisse fiyatı, yeni toplam sermayenin toplam hisse sayısına bölünmesiyle bulunur:
Yeni Hisse Fiyatı = Toplam Sermaye Toplam Hisse Sayısı = 12,500,0001,500,000 = 8.33 TL
Bedelsiz Sermaye Artışı Nedir?
Bedelsiz sermaye artışı, şirketin mevcut hissedarlarına herhangi bir bedel ödemeden ek hisse vermesi işlemidir. Bu işlem, genellikle şirketin karını veya yedek akçelerini sermayeye eklemesiyle yapılır.
Bedelsiz Sermaye Artışı Örneği:
Yine ABC A.Ş.’yi düşünelim. Şirket, mevcut hissedarlarına %50 oranında bedelsiz hisse vermeye karar veriyor. Bedelsiz sermaye artışında hisse sahipleri değil ücreti şirket aktiflerinden ekleyeceği için bir bedel yatırmanıza gerek yok. Bedelsiz bir şekilde yeniden hesaplanan hisse adediniz üzerinden sizinde aynı oranda hisse adediniz yeniden hesaplanacaktır.
- Yeni Hisse Sayısı: Mevcut hisse sayısının %50’si kadar yeni hisse verilecek:
Yeni Hisse Sayısı = Mevcut Hisse Sayısı × 0.50 = 1,000,000 × 0.50 = 500,000 - Toplam Hisse Sayısı: Yeni hisseler eklendikten sonra toplam hisse sayısı:
Toplam Hisse Sayısı = Mevcut Hisse Sayısı + Yeni Hisse Sayısı = 1,000,000 + 500,000 = 1,500,000
Bedelsiz sermaye artışında hisse başına düşen değerde bir değişiklik olmaz çünkü şirketin piyasa değeri değişmez.
Bedelli sermaye artışı, şirketin sermayesini artırmak için hissedarlarından para topladığı bir yöntemdir ve yeni hisse fiyatının hesaplanması adımlarla yapılır. Bedelsiz sermaye artışı ise mevcut hissedarlara ek hisse verilmesi işlemidir ve genellikle şirketin karını sermayeye eklemesiyle yapılır. Her iki yöntem de şirketlerin finansal yapılarını güçlendirmek ve büyüme hedeflerine ulaşmak için kullanılan stratejilerdir.
