Farklı Blokzincir platformları arasında birlikte çalışabilirlik ve likidite sağlama amacıyla açık bir protokol olarak oluşturulan Ren (REN), herkesin farklı Blokzincirler arasında hem yeni hem de mevcut varlıkları transfer etmesine izin veren küresel bir kullanıcı ağıdır.
Daha önce Republic Protocol olarak bilinen Ren, 2018 yılında 34 milyon dolarlık ilk coin teklifini (ICO) tamamlamış ve sanal makine ana ağı RenVM’yi 2020’nin mayıs ayında başlatmıştır. Protokolün yerel tokeni REN, Darknodes olarak bilinen RenVM’yi çalıştıran düğümler için bir bağ işlevi görmektedir. Ren, Blokzincirler arasındaki likidite ile ilgili engelleri kaldırarak merkezi olmayan finansın (DeFi) birlikte çalışabilirliğini ve dolayısıyla erişilebilirliğini genişletmeyi amaçlamaktadır.
DarkNodes
RenVM, sanal bir makine oluşturan sanal bir bilgisayar ağıdır. RenVM’yi oluşturan ağa güç veren makinelere Darknodes denilmektedir ve Ren sanal makinesi, DarkNodes ağı tarafından korunmaktadır. Akıllı sözleşmelerde belirli miktarda REN tokenini kilitlemeleri koşuluyla herkes bir DarkNode çalıştırabilmektedir.
Ren DarkNodes ağa bant genişliği, hesaplama gücü ve depolama kapasitesi katarak, Ren sanal makinesini güçlendirmeye yardımcı olur ve bu da kullanıcıların kripto varlıklarını Blokzincirler arasında taşımasına olanak sağlar.
Ağın korunmasına yardımcı olmanın karşılığında DarkNode operatörleri, ağ ücretlerinden REN tokenleri şeklinde ödüller kazanır.
Ren’in Yaratıcıları Kim?
Ren, yazılım geliştiricisi Taiyang Zhang ve Loong Wang tarafından 2017’de kurulmuştur. Başlangıçta Republic Protocol adına sahip olan platform, 2019’da Ren olarak yeniden adlandırılmıştır. Kripto para sektöründe deneyime sahip olan Zhang aynı zamanda kripto hedge fonu Virgil Capital’in de kurucu ortağıdır. Bundan önce Zhang, 2014 yılında bir yazılım ve web geliştirme girişimi olan Neucode’u kurmuştur. Neucode’un diğer kurucu ortağı olan Jaz Gulati, şu an Ren için yazılım geliştiricisi olarak çalışmaktadır.
Ren Nasıl Çalışır?
Ren, karmaşık işlemlerini yönetmek ve yürütmek için akıllı sözleşme kodunu Ren ağına dağıtan özel bir sanal makine kullanmaktadır. Sanal makineler, temel bilgileri ifşa etmeden, dağıtılmış bir ağ üzerinden hesaplama yapabilen fiziksel bilgisayarların emülasyonlarıdır. Bunu başarmak adına Ren’in sanal makinesi, işlemleri korumak için Zcash tarafından popüler hale getirilen bir şifreleme tekniği olan zkSnarks’ı ve node’lardan bilgi gizlemek için emirleri parçalayan Shamir Gizli Paylaşım Şeması’nı kullanmaktadır.
Ren ekibi, bu tasarımın Ren’e erişen herkesin kendileri veya işlemleri hakkında bilgi ifşa etmeden herhangi bir Blokzincir’deki bir uygulamayı finanse etmesine izin verdiğini savunmaktadır.
Örneğin, Ren ile kullanıcılar akıllı bir sözleşmede Bitcoinlerini veya diğer kripto varlıklarını kilitleyebilir ve karşılığında Ethereum Blokzincir’inde ether eşdeğerini alabilir. Oradan, Bitcoin sahipleri, Bitcoinlerini satmak veya hatta varlıklarını Blokzincirler arasında transfer etmek zorunda kalmadan Ethereum’un merkezi olmayan finans (DeFi) ürünlerine erişmek için Ren’i kullanabilirler.
Bir kullanıcı Ethereum tokenlarını kullanarak, Compound veya Aave gibi borç verme ve borç alma platformları dahil olmak üzere Ethereum’un DeFi ekosistemine dahi katılabilir. Tüm bu süre boyunca, kullanıcının Bitcoinleri, Ren yazılımında kilitli kalacaktır. Fonlarının kilidini açmak isteyen kullanıcıların, ağı işletmek ve sürdürmek adına düğümlere ödeme yapmak için gerekli olan REN kripto para birimini kullanmaları gerekir.
RenBridges
Varlıkları Blokzincirler arasında takas etmek için Ren sanal makinesi, bir zincirdeki tokenleri kabul eder ve RenBridge aracılığıyla başka bir zincirdeki orijinalleri temsil eden yeni tokenler oluşturur.
Örneğin, bir kullanıcı RenVM’ye Bitcoin gönderebilir, bu daha sonra Ethereum üzerinde orijinal Bitcoinleri temsil eden renBTC adlı yeni bir token oluşturur. Ren sanal makinesi, orijinal fonları depoda tutar ve kullanıcı bitcoinlerini almak istediğinde işlemin tersine çevrilmesine izin verir.
2020 itibariyle Ren sanal makinesi Bitcoin, Bitcoin Cash ve Zcash’i Ethereum’a takas edebilir. Ren sanal makinesinin Mayıs 2020’de piyasaya sürülmesinden bu yana 1.2 milyar doların üzerinde varlık takas edilmiştir.
REN’i Farklı Kılan Nedir?
Ren ağındaki işlemlere ödeme yapmak için Ren’in yerel kripto para birimi REN kullanılmaktadır. DarkNode operatörlerinin bir node’u çalıştırmak için 100.000 REN stake etmesi gerekir. DarkNode çalıştırmak için REN tokenleri gerektiğinden ve REN’in toplam sabit arzı 1 milyar REN olduğundan, olası DarkNode sayısı sınırlıdır. Bu da REN tokenlerine olan talebin artmasına yardımcı olabilir.
Ayrıca, diğer kripto para birimlerinin aksine, kullanıcıların platformuna erişmek için REN satın alması veya elinde tutması gerekmemektedir. Bunun yerine, kullanıcılar ekonomik faaliyetlerini yürüttükleri Blokzincirin kripto para biriminde ücret öderler.
REN’in Avantajları
Ren, çoklu kullanıma sahip karmaşık bir platformdur ancak DeFi projelerine giriş ve yatırımın önündeki engellerin üstesinden gelmek üzere tasarlanmıştır. Bir eklenti olarak, DeFi projelerinin Bitcoin (BTC) ve Zcash (ZEC) gibi yabancı kripto para varlıklarının teklif getirmesine olanak tanır. Daha geniş anlamda ifade edecek olursak, kullanıcılar özünde herhangi iki Blokzincir arasında herhangi bir tokenı, örneğin Wrapped Bitcoin (WBTC) ve Wrapped Ethereum (WETH) gibi tokenlerin “sarılmış” (wrapped) versiyonlarını kullanmak gibi orta adımlar olmadan takas yapabilirler.
Ren, dahili operasyonlar için çeşitli ücretler alır ancak çoğu doğrudan kârlılığa gitmez, bunun yerine madencilere ödeme yapar. Bir ERC-20 tokenı olarak REN, güç işlemleri için değişken gaz ücretleri çekmektedir.
REN kullanıcıları, portföylerindeki kripto para birimlerinden bağımsız olarak, istedikleri herhangi bir Blokzincir’de ekonomik faaliyette bulunma olanağına sahip olabilirler. Bu nedenle, Blokzincirlerde çalışan tüm mevcut uygulamalara ve protokollere erişmek isteyen kullanıcılara REN kullanmayı tercih edebilirler.
REN’in Maksimum Arzı
Bir ERC-20 standart tokenı olan REN, sabit arza sahiptir ve bu nedenle toplam arzı da maksimum arzı da 1.000.000.000 REN olarak belirlenmiştir. Bunun 881.153.018 adedi dolaşımda bulunmaktadır.
Ren, 2018’de özel bir satış gerçekleştirerek REN token arzının %56,5’ini satmış ve ETH’de 28,9 milyon dolar toplamıştır. Satışa katılanlar arasında yatırımcılar Polychain Capital ve FBG Capital yer almıştır.
Ren daha sonra halka açık bir token satışı gerçekleştirerek token arzının %8,6’sını satmış ve ETH’de 4,8 milyon dolar toplamıştır. Toplamda, REN tokenlerinin %65,2’si çeşitli satış etkinliklerinde satılarak 30 milyon doları aşmıştır. Kalan tokenler ekibe ve danışmanlara (%19,9), topluluk gelişimine (%5) ve bir şirket rezervine (%9,9) tahsis edilmiştir.
Ren Ağı Nasıl Güvenli Tutulur?
RenVM, güvenli çok taraflı hesaplama (sMPC) aracılığıyla ECDSA eşik anahtarı oluşturmayı ve imzalamayı kolaylaştıran, hataya dayanıklı bir Bizans protokolüdür. Bu, RenVM’nin farklı Blokzincirler üzerindeki özel anahtarları (ECDSA) güvenli bir şekilde yönetmesine izin vererek, tokenleri bu Blokzincirler arasında kaydırmayı (yani birlikte çalışabilirliği) mümkün kılmaktadır.
